Dit is die vermoë om dit wat my weerhou om God en ander lief te hê te laat gaan terwyl ek “ja sê” vir dit wat my liefde vir God en ander verdiep.
Take Lord, and receive
all my liberty, my memory, my understanding,
and my entire will,
all that I have and possess (call my own)
You hast given it all to me.
To you, O Lord, I return it.
Everything is yours,
Do with it what you will.
Give me only your love and your grace,
That is enough for me.
Ignatius Loyola
Inleiding
Theo Geyser se preek, Sondag 25 Augustus, Bergpredikasie: Arm van gees is 'n goeie inleiding vir hierdie tema. Theo gebruik woorde ‘om jouself leeg te maak’ en ‘om naak te word’.
Ons kyk na ‘n ander woord “Indifference” wat deur Ignatius van Loyola, die skrywer van die “Spiritual Exercises” en stigter van die Jesuit orde gebruik word.
Die woord “indifference” se vertaling in Afrikaans is ‘onverskilligheid’, wat beteken sonder belangstelling of kommer; nie omgee nie; apaties; 'n onverskillige houding teenoor die lyding van ander. Ignatius van Loyola, die skrywer van die “Spiritual Exercises” en die stigter van die Jesuit orde sê “indifference” beteken heeltemal iets anders.
Omdat ons baie lief is vir God en verlang om sy wil te doen staan ons onverskillig (“indifferent”) ten opsigte van omstandighede en geskenke wat ons ontvang sodat ons sy wil kan doen.
Soos Ignatius skryf in sy “Spiritual Exercises” is dit ‘being detached enough from things, people, or experiences to be able either to take them up or to leave them aside, depending on whether they help us to “to praise, reverence, and serve God” (Spiritual Exercises 23). Met ander woorde: “...it’s the capacity to let go of what doesn’t help me to love God or love others—while staying engaged with what does.”
Ont-dek
Die kern boodskap van Ignatius se “Spiritual Exercises” is dat God ons onvoorwaardelik lief het. (God loves us fiercely, passionately, and unconditionally)
Hoe reageer ons op God se liefde vir ons? Ignatius beskryf ons ‘reaksie’ in sy “Principle and Foundation” wat begin met die woorde:
“God is Love and He exists in loving relationship – Father, Son and Holy Spirit, the Trinity. He freely created us and continually initiates and invites us into this relationship of Love here on earth. He delights in our responses of trust, love and service, which also prepare us to live with Him for eternity.”
Johannes sê: “Geliefdes, laat ons mekaar liefhê, want die liefde is uit God, en elkeen wat liefhet, is uit God gebore en ken God. Wie nie liefhet nie, het God nie leer ken nie, want God is liefde.”(1 Johannes 4:7–8)
As God liefde is, dan is ons manier van wees in hierdie wêreld om lief te hê. Die musiekblyspel Les Misérables sê: “to love another person is to see the face of God.”
Deur die “Spiritual Exercises” nooi Ignatius mens uit om Christus meer intiem te leer ken, Hom dieper lief te hê, en Hom met meer oorgawe te volg. Tydens die voorbereidingstyd van die “Spiritual Exercises”, die sogenaamde “Disposition Days” word baie tyd spandeer om te reflekteer oor die basis van ons geloof, wat saam gevat word in die “Principal and Foundation”.
Ons lees verder in die “Principle and Foundation” dat:
“God created the things in this world as gifts to help us know Him better, love Him deeply and serve Him faithfully.”
Alles in hierdie wêreld - my rekenaar, die sny pizza wat ek gaan eet, my bankrekening, my werk, my vriende en familie - is 'n geskenk van God, 'n tasbare teken van God se liefde.
Die “Principle and Foundation” gaan voort en sê:
“Keeping focused on the goal of a loving relationship with God and serving Him, we should appreciate and use all of these gifts that bring us closer to Him, and we should let go of the things that distract us or pull us away from Him.”
Dit is hier waar die “indifference” van die “Spiritual Exercises” in kom. Dit is 'n ingesteldheid van openheid en ontvanklikheid voor God en Sy wil (laat U wil geskied, Here), en wat dit moontlik maak en anders maak as apatie is, “... the capacity to let go of what doesn’t help me to love God or love others—while staying engaged with what does."
Gedurende die “Spiritual Exercises” groei ‘n persoon in “indifference” deur ontvanklik te wees vir die werking van die Heilige Gees in ‘n reis saam met ‘n Geestelike Begeleier as getuie (“witness”).
En dan sê die “Principle and Foundation”:
"In everyday life we should therefore hold all created gifts with an open hand and be in conversation with God about ‘if, when and in what measure’ we should use them. If we are attached to anything, we should seek to become detached and therefore truly free to love and serve."
Enige verknogtheid aan iets is 'n vorm van liefde wat my kan weerhou om God en ander lief te hê. Ons laat hierdie verknogtheid aan iets gaan en “sê ja” vir dit wat my liefde vir God en ander verdiep.
"Taking it even further, we shouldn’t prefer health to sickness, wealth to poverty, honor to dishonor, a long life to a short life. The same principle should hold for all other things.”
Waarom sal ons nie begeer om gesond te wees nie? Of nie ‘n lang lewe te hê nie? Hoekom sal ons siekte begeer? Of ‘n kort lewe begeer? Die laaste gedeelte van die “Principle and Foundation” is die sleutel vir hierdie ingesteldheid.
“Rather our desire and choice should be whatever draws us closer to Him.”
Ons fokus op hoe ons uitgenooi word om lief te hê en onsself oop te stel om “indifferent” te wees teenoor wat ook al gebeur of dit gesondheid of siekte, armoede of rykdom, sukses of mislukking is.
Ignatius se “indifference” beginsel, soos Ignatius se onderskeidings beginsel, behels liefdevolle intensie om God se wil te ontdek en uit te voer. In gebed kom die Heilige Gees oor ons en skenk ons die vryheid om te kies, om reg te kies en om vrygewig te kies. Die Heilige Gees bring vryheid waar ons vry is van ons eie begeertes, motiveringe, dryfvere, sodat ons die krag het om ons keuses vrylik te maak,volgens God se wil. En dit is ‘n geskenk wat God vir ons gee.
Alles gaan oor die groter heerlikheid van God en sy glorie in die skepping. God se heerlikheid neem voortdurend toe, en ons is die amper onsigbare instrumente in God se hand.
“Hy moet meer word, maar ek minder”. (Johannes 3:30)
God roep ons om 'n mede skeppings rol te speel deur stilweg van binne te werk, ons te lei en vorm om deel te wees van die voortdurende skeppings proses in die wêreld.
Ons moet onthou soos in Filippense 1:6 staan:
“Van een ding is ek seker: dit is God wat al hierdie goeie dinge met julle laat gebeur (die werk in julle begin). Hy sal dit vir julle bly doen tot op die dag wanneer Christus Jesus weer kom. Hy sal julle nooit in die steek laat nie, daarvan kan julle seker wees.”
God doen die werk binne jou om “indifferent” te word. Ons moet net opdaag en toelaat dat hy ons verander.
Ont-leer
“Indifference” is nie om apaties teenoor die wêreld en mense te staan nie. Dit is nie dat ons nie omgee nie. “Indifference” is om ‘n spasie te skep vir onderskeiding tussen ons omstandighede in die wêreld en hoe ons daarop gaan reageer.
Met ander woorde “the pause that allows us to discern if what stands before us, what we are currently craving for, is drawing us toward or away from God.”
“Indifference” is nie ‘n teken van swakheid nie; dit is liefdevolle eerbied teenoor God en ander.
“The grace of indifference or detachment is often what we hope for in prayer. It is the place where we have surrendered to God the outcome of our hopes, fears, and worries, - we are detached, indifferent to the outcome - and we trust God enough that no matter what happens, “God’s grace will be enough for me.”
Ont-moet
Om met “indifference” te lewe is ‘n ingesteldheid, “a way of being in this world”. Die volgende uitnodigings help ons om te groei in “indifference”:
1. Dankbaarheid
Die praktyk van dankbaarheid (“gratitude”) kan ons help om te groei in “indifference”. Die “Examen” is ‘n gebedspraktyk wat ons kan help om dankbaarheid te beoefen. Wanneer ons nadink en reflekteer oor die gebeure van die dag begin ons raak sien wat God vir ons gee en waarvoor ons dankbaar kan wees. Soos die “Principle and Foundation” sê:
“God who loves us creates us and wants to share life with us forever. Our love response takes shape in our praise and honor and service of the God of our life. All the things of this world are gifts from God, created for us to be the means by which we can get to know Him better, love Him more surely, and serve Him more faithfully.”
Soos ons ervaar dat God ons lief het, leer om raak te sien dat alles ‘n geskenk is en hoe groot ons seëninge is, begin dankbaarheid in ons harte te groei. Wanneer ons begin aanvaar dat alles eintlik aan God behoort kan daar ‘n soort vryheid ontwikkel wat ons kan help om “indifferent” te wees.
2. My beeld van God
Ons het almal verskillende beelde van God wat in ons gedagtes ronddobber. Byvoorbeeld, as gevolg van ons kinder ervarings, mag ons God sien as 'n vriendelike, maar ‘n oupa-figuur wat daar vêr woon, of as 'n rekenmeester van goeie en slegte dade. Die Skrif bied ons 'n verskeidenheid van beelde, nl. as 'n koesterende Moeder; as 'n barmhartige Vader; as 'n regter; as 'n welwillende Skepper; as die Gees; en natuurlik, as Jesus Christus.
Waarom is dit belangrik om my beelde van God te ontdek en te noem?
Ons word soos die God wat ons aanbid.
Ons wil groei in innerlike vryheid.
God is 'n God van liefde.
Namate ons meer liefdevolle en bevrydende beelde van God ontdek, is ons in staat om die beelde wat ons het van God, wat ons nie help om te groei in ons verhouding met hom nie, te laat gaan. Neem gerus tyd om na jou eie beeld van God te kyk. Ons het refleksie materiaal aangeheg wat julle kan gebruik.
Refleksie Materiaal: “Contemplation on the Love of God”
3. Ek is ‘n geliefde van God
Die “Principle and Foundation” begin met die woorde:
Lord my God, when Your love spilled over
into creation
You thought of me.
I am
from Love, of Love, for Love.
Henri Nouwen in sy boek, Being the Beloved verduidelik dat ons elkeen gewoonlik by die volgende 3 denkwyses uitkom in ‘n poging om te probeer uitvind wie ons is:
Ek is wat ek doen
Ek is wat ander sê oor my
Ek is wat ek het
Wanneer mens se lewe gedryf word deur hierdie denke dan neem dit baie energie en is die belewenis van die lewe baie wisselvallig. Afhangende van wat gebeur bepaal dit hoe ek voel oor myself – as ek sukses behaal of as iemand iets goeds oor my sê, voel ek goed oor myself en as ek faal, of as iemand iets slegs sê oor my dan voel ek weer negatief oor myself. Hierdie 3 perspektiewe oor onsself is egter nie wie ons is nie. Dit bepaal nie ons identiteit nie. Ons is die geliefde kinders van God. Dit is ons identiteit. Dis wie ons is.
“Hy is vol vreugde oor jou, Hy is stil-tevrede in sy liefde. Hy jubel en juig oor jou.” Sefanja 3:17
“Every time you listen with great attentiveness to the voice that calls you the Beloved, you will discover within yourself a desire to hear that voice longer and more deeply. It is like discovering a well in the desert.” Henri Nouwen – Life of the Beloved: Spiritual Living in a Secular World
Refleksie Materiaal: “Contemplation on the Love of God”
4. Interne Vryheid
Ons kan dink aan vryheid as iets waar ons vry is van mense se inmenging met ons keuses - ons is vry om te kies wat ons wil hê - maar Ignatius verstaan vryheid anders. Vir hom is menslike vryheid die vryheid om te groei in ons verhouding met God en deel te hê aan God se verlossings werk. Hiervoor het ons interne vryheid of wat Ignatius “indifference” noem, nodig.
Die uitnodiging is om die keuses wat ons maak, die geleenthede wat na ons toe kom, die mense wat oor ons pad kom, dinge wat met ons gebeur, ons eie begeertes, met ‘n gesindheid van openheid - oop hande vas te hou. Die Heilige Gees maak ons vry om keuses te maak. Hy bevry ons van ons eie begeertes, motiveringe, dryfvere, verwagtinge van die samelewing, vrees vir armoede en eensaamheid, begeerte na roem en eer, en enigiets anders wat in die pad staan van die keuse wat ons wil maak omdat dit God die beste sal dien. Hierdie vrymaking van ons “attachments” is ‘n geskenk wat God vir ons gee.
Ons word vry om goed liggies vas te hou, met ‘n openheid in ons harte dat dit nie saak maak wat met ons gebeur nie of wat ook al oor ons pad kom nie, sodat ons God se wil kan kies. Ons aanvaar wat ook al met ons gebeur en is tevrede met die uitkoms. Hierdie vryheid is ‘n enorme geskenk wat hy gee. Sy vryheid om te kies hoe ons gaan reageer op goed wat met ons gebeur, of wat oor ons pad kom, of wat ons wil neem vir onsself, gee vir ons die geskenk om “indifferent” te staan ten opsigte van dit wat na ons kant toe kom. Ons is dus vry om ons eie begeertes en behoeftes te laat gaan en daardie dinge te kies wat ons nader aan God bring, wat ons weet is sy wil.
Jesus kry dit reg in die tuin van Getsemane om “indifferent” te staan ten opsigte van sy eie begeertes. Hy bid dat die beker by hom verbygaan. Terselfdertyd hou hy sy eie begeerte - dat die beker by hom verbygaan - liggies vas, hy staan “indifferent” teenoor sy begeerte en kan sê, maar laat nie my wil nie, maar U wil geskied. Hierdie ingesteldheid dat jy nie omgee watter omstandigheid met jou gebeur nie, of wat jy kry nie, is “indifference”. Ons is oop, ontvanklik, en vry om lief te hê en te dien soos God ons uitnooi om te doen. Ons is naak voor God en ons stel onsself oop vir 'n God wat ons in vriendskap ontmoet, ons aanmoedig tot ‘n dieper vertroue, en ons uitnooi om ons geliefdheid (“belovedness“) met oop hande te ontvang. En net soos Ignatius kan ons ook bid
Everything is yours,
Do with it what you will.
Give me only your love and your grace,
That is enough for me.
In gebed kan ons God vra vir die genade van innerlike vryheid.
Onthou - “God’s love and friendship are the foundation of “indifference”.”
Principle and Foundation - By Bergan and Schwan, 1985
Lord my God, when Your love spilled over
into creation
You thought of me.
I am
from Love, of Love, for Love.
Let my heart, O God, always
recognize, cherish, and enjoy
Your goodness in all of creation.
Direct all that is me toward Your praise.
Teach me reverence for every person, all things.
Energize me in Your service.
Lord God
may nothing ever distract me from Your love…
neither health nor sickness
wealth nor poverty
honor nor dishonor
long life nor short life.
May I never seek nor choose to be other
Than You intend or wish.
Amen
